Tổng thống Mỹ Donald Trump tuyên bố vào Chủ Nhật rằng ông sẽ áp dụng mức thuế 25% đối với tất cả các mặt hàng nhập khẩu thép và nhôm, gia tăng đáng kể chính sách thương mại bảo hộ của mình.
Mức thuế mới này sẽ được công bố chính thức vào thứ Hai (12/2) và sẽ cộng dồn với thuế suất hiện tại đối với kim loại. Ngoài ra, Trump cho biết ông cũng sẽ áp đặt thuế “có đi có lại” đối với tất cả các quốc gia vào thứ Ba hoặc thứ Tư, điều chỉnh theo mức thuế mà các nước này đang áp lên hàng hóa Mỹ.
“Nếu họ đánh thuế chúng ta, chúng ta sẽ đánh thuế họ,” Trump tuyên bố trên chuyên cơ Air Force One khi bay đến New Orleans dự trận Super Bowl.
Ảnh hưởng tới các đối tác thương mại lớn
Canada, Brazil và Mexico là những nguồn cung thép lớn nhất vào Mỹ, tiếp theo là Hàn Quốc và Việt Nam. Trong khi đó, Canada chiếm 79% tổng lượng nhập khẩu nhôm của Mỹ trong 11 tháng đầu năm 2024 nhờ lợi thế sản xuất điện từ thủy điện giá rẻ.
Phản ứng trước quyết định này, Bộ trưởng Đổi mới Canada Francois-Philippe Champagne viết trên mạng xã hội X:
“Ngành thép và nhôm của Canada hỗ trợ các ngành công nghiệp chủ chốt tại Mỹ, từ quốc phòng, đóng tàu đến ô tô. Chúng tôi sẽ tiếp tục bảo vệ lợi ích của Canada, công nhân và ngành công nghiệp của mình.”
Tuy nhiên, số phận của các ngoại lệ thuế quan trước đây đối với Canada, Mexico và EU vẫn chưa rõ ràng.
Liệu có hạn ngạch và ngoại lệ thuế quan
Trong nhiệm kỳ đầu tiên, Trump đã áp thuế 25% đối với thép và 10% đối với nhôm, nhưng sau đó cấp ngoại lệ miễn thuế cho Canada, Mexico và Brazil. Chính quyền Tổng thống Joe Biden sau đó đàm phán thỏa thuận hạn ngạch miễn thuế với EU, Anh và Nhật Bản.
Hiện chưa rõ liệu các ngoại lệ và hạn ngạch này có còn hiệu lực sau đợt tăng thuế mới hay không. Thủ hiến Quebec Francois Legault cho rằng chính sách này có thể đẩy Mỹ vào tình thế phải mua nhôm từ Trung Quốc thay vì từ Canada.
Trump nhắm tới EU
Trump cho biết ông sẽ tổ chức họp báo vào giữa tuần để công bố chi tiết về chính sách thuế có đi có lại nhằm đảm bảo Mỹ được đối xử công bằng trong thương mại toàn cầu.
Ông đặc biệt chỉ trích mức thuế 10% mà EU áp lên ô tô Mỹ, trong khi Mỹ chỉ đánh thuế 2.5% đối với ô tô nhập khẩu từ châu Âu. Tuy nhiên, Trump bỏ qua thực tế rằng Mỹ đang áp thuế 25% đối với xe bán tải nhập khẩu, một lợi thế lớn cho các nhà sản xuất ô tô Detroit như General Motors, Ford và Stellantis.
Theo dữ liệu của Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO), mức thuế trung bình theo trọng số thương mại của Mỹ là 2.2%, trong khi Ấn Độ là 12%, Brazil 6.7%, Việt Nam 5.1% và EU 2.7%.
Căng thẳng thương mại với Mexico và Canada
Ngoài thuế quan đối với kim loại, Trump đang gây sức ép lên Mexico và Canada để có thêm nhượng bộ về kiểm soát biên giới trước thời hạn 1/3 – thời điểm mà Mỹ có thể áp 25% thuế đối với tất cả hàng hóa nhập khẩu từ hai nước này.
Mặc dù cả hai quốc gia đã có những nhượng bộ ban đầu:
- Mexico cam kết triển khai 10.000 binh sĩ dọc biên giới để hạn chế di cư và buôn bán ma túy.
- Canada áp dụng công nghệ giám sát mới và tăng cường kiểm soát fentanyl – một loại opioid nguy hiểm.
Tuy nhiên, Trump vẫn cho rằng các biện pháp này “chưa đủ” và nhấn mạnh sẽ có thay đổi lớn trong chính sách vào tháng Ba.
Triển vọng thị trường
- Giá thép và nhôm tại Mỹ có thể tăng mạnh, làm tăng chi phí cho các ngành sản xuất, từ ô tô đến xây dựng.
- Các nhà xuất khẩu Canada, Mexico và EU đối mặt với rủi ro mất lợi thế cạnh tranh tại thị trường Mỹ nếu các ngoại lệ thuế quan bị loại bỏ.
- Cuộc chiến thương mại Mỹ – Trung có thể leo thang hơn nữa, khi Bắc Kinh được dự đoán sẽ áp thuế trả đũa lên hàng hóa Mỹ.
Mức thuế mới của Trump là bước đi mạnh mẽ nhằm tái định hình cán cân thương mại toàn cầu, nhưng cũng đặt ra nhiều rủi ro cho nền kinh tế Mỹ và quan hệ thương mại với các đối tác lớn.
Views: 2
